Rusya-Ukrayna gerginliği 4. haftasını geride bırakırken, küresel
emtia piyasaları ve küresel finans piyasalarının da ötesinde, esas
küresel enerji piyasalarında ciddi bir depreme ve belirsizliğe
sebep oldu. Mevcut 'Küresel Enerji Denklemi'nde, bugünden
yarına tedarikçi ülkeler ile ithalatçı ülkeler arasındaki
alışverişi, arz-talep dengesini değiştirmek neredeyse imkansız.
Çünkü, her şeyden önemlisi, tedarikçi ülkelerin neredeyse
tümünün en az 3 ile 5 yıl arasında orta ve uzun vadeli
tedarik kontratları var. Bu nedenle, bu ülkelere bir anda
dönüp, 'tedariklerini başka bir coğrafyaya
kaydır' demek neredeyse imkansız. Bu noktada, bilhassa petrol
ve doğalgazda önde gelen tedarikçi konumundaki ülkelerin tümüyle
'küresel fosil yakıtlar' denklemini yeniden kurman gerekiyor.
Dünyanın günlük olarak en önemli petrol tedarikçi ülkesi, ortalama
her gün küresel piyasaya 6,5 ile 8 milyon varil arasında
petrol ihraç eden Suudi Arabistan. Suudi Arabistan'ı günlük
olarak 4,5 ile 6 milyon varil arasında değişen
ihracatı ile Rusya takip ediyor. Irak 2012'den bu yana, küresel
piyasaya ihracat amaçlı olarak verdiği petrolü 2 milyon
varilden 4 milyon varile çıkarırken, ABD, 2012'de, 41 yıl
sonra kaldırdığı ihracat yasağı sonrasında, 2013'den bu yana
aralıksız arttırarak 3 ile 3,4 milyon varil arasında
bir seviyeye çıkararak, Kanada'nın 2,5 ile 3,3
milyon varil arasındaki günlük ihracatını artık aşmış durumda.
Ülkelerin günlük üretimi ile, günlük ihracatını birbirine
karıştırmayalım.
Dünyanın en önemli petrol üreticisi şu anda günlük bazda 16
milyon varili dahi geçebilen üretimi ile ABD. ABD'yi 13
milyon varil ile Rusya, 12 milyon varil ile Suudi
Arabistan takip ediyor.