Ülke ekonomilerinin her hangi bir krizle karşı karşıya
kalmadıkları, yerel ve küresel boyutta ekonomilerin boğuşmaları
gereken büyük kırılmaların söz konusu olmadığı dönemde, ekonomik
aktivite ve tüketici davranışları normal seyrinde olduğundan,
tüketici fiyatları endeksindeki değişim oranları doğal olarak
üretici fiyatları endeksi, yani reel sektörün mal ve hizmet
üretirken kullandığı girdilerin maliyetlerindeki artışlardan yüksek
seyreder. Buna karşılık, 'Kovid-19' küresel virüs
salgını gibi, Rusya-Ukrayna Savaşı gibi küresel ve
bölgesel etkileri geniş çaplı olay ve krizlerde, mal ve hizmet
üreten firmaların hammadde, ara mamul, enerji ve finansman gibi
maliyetlerinde, başka açılardan insan kaynakları maliyetlerinde
ciddi artışlar olur.
Böyle dönemlerde, doğal olarak üretim girdi maliyetlerinde ciddi
artışlar olur. Nitekim, küresel pandeminin ilk birkaç ayında enerji
fiyatları hızla gerileyince, ağustos 2020 itibariyle Almanya'nın
ÜFE yıllık değişim oranı yüzde -1,2'ye, Fransa'nın yüzde -2,5'e,
Birleşik Krallık'ın yüzde -2,94'e, İtalya'nın yüzde -3'e ve ABD'nin
de yüzde -0,25'e gelmişti. Bir yıl sonra, 2021'in ağustos ayında,
'Kovid-19'un...