İslam medeniyetinde devlet idaresi konusunda Hz. Ömer büyük bir çığır açmıştır. Devlet mekanizmasının oluşması için yaptığı icraatlar, büyük bir imparatorluğun ve medeniyetin doğuşunu derinden etkilemiştir.
Hz. Ömer’in yenilikçi devlet yönetimi anlayışının yanı sıra, iki özelliğinin daha onun büyük devlet adamları arasına girmesine neden olmuştur.
Birincisi, adaletli ve hakkaniyetli devlet yönetimi. Diğeri de yönettiği halkıyla etkileşim içinde ve eleştiriye açık olmasıdır.
Mehmet Akif, Hz. Ömer’in adalet anlayışını şu dizeyle anlatmıştır:
“Kenar-ı Dicle’de bir kurt aşırsa koyunu, Gelir de adl-i İlahi sorar Ömer’den onu”.
Bir halife olarak ülkede meydana gelen en küçük haksızlıktan dahi kendini sorumlu tutmuştur Hz. Ömer.