Kemal Ateş Aydınlık Gazetesi

Halide Edip'in arkasındaki 'ip'

KIRK yıl Ankara Üniversitesi’nde Türkçe dersleri verdim, bazı yıllar çocuk edebiyatı derslerine de girdim. Bütün bir yaşamım dil yanlışı düzeltmekle geçti. Meslek yaşamım boyunca...

27 Şubat 2018 | 232 okunma

KIRK yıl Ankara Üniversitesi’nde Türkçe dersleri verdim, bazı yıllar çocuk edebiyatı derslerine de girdim. Bütün bir yaşamım dil yanlışı düzeltmekle geçti. Meslek yaşamım boyunca birçok yazım kuralı değişti, işim gereği bunları nerdeyse günü gününe izledim. Bunca yıllık yazı ve öğretmenlik deneyimim bana şunu öğretti: Sözlüğe yiğitlik olmaz.

‘SEVER’ SÖZCÜĞÜNÜN BİLEŞİK YAZIMI

Sözlüğe, yazım kılavuzlarına en çok da bizler gereksinme duyarız. Üşenmem, bildiğimi sansam bile, bir sözcüğü yazarken ya da anlamlandırırken, küçük bir duraksama yaşıyorsam sözlüklere, kılavuzlara bakarım. Sanırım herkesi en çok yanıltan, kılavuz karıştırmaya yönelten yazım konuları bileşik sözcüklerdir. Çok geniş, zor ve karışık bir konudur. Örneğin, “sever” sözcüğüyle yapılan bileşik sözcükleri bir kurala bağlamak zordur, bağlanamamıştır da. Kalıplaşmış olmalı diyebiliriz ancak. İyi de, kalıplaşmayı anlamak kolay mı? Bu durumda ezberlemek kalıyor geriye. Birkaç yazım kuralını da ezberleyeceğiz çaresiz. Bizim yazımımız sesçildir, yani yazdığımız gibi okuruz, bir sesin karşılığı bir harftir. Böyle bir imla ezber istemez. Ancak “sever” sözcüğünün yazımını ya ezberleyeceğiz ya da uzmanlar aralarında anlaşacaklar, hepsini ayrı yazacağız. Örneğin TDK sporsever, edebiyatsever, sanatsever sözcüklerini bitişik yazıyor, şiir sever, güreş sever sözcüklerini ise ayırıyor. Dil Derneği de aynı kuralı benimsemiş. İster istemez takılıp kalıyorsunuz, edebiyatsever bitişik yazılacak, şiir sever ise ayrı. Sporsever bitişik, güreş sever ayrı. Bilimsever, müziksever sözcüklerini de TDK bitişik yazıyo...

YAZININ DEVAMI

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Özeleştiri zamanı 30 Nisan 2024 | 134 Okunma Vesayet vesayet dedikleri!.. 16 Nisan 2024 | 97 Okunma Güneş Her Şeyin Farkındaydı 02 Nisan 2024 | 331 Okunma Rıza Kayaalp ya da bir an, ahh o bir an!.. 05 Mart 2024 | 276 Okunma Öldürülen Türk Dil Kurumu üyeleri 20 Şubat 2024 | 576 Okunma