İSVEÇ'te Alfred Nobel adına kurulan vakıf her yıl fizik, kimya, tıp ve edebiyat dallarında 'Nobel' ödülü veriyor.
Bunlara farklı vakıflardan verilen ama yine de 'Nobel' adını
taşıyan barış ve ekonomi ödüllerini de ekleyin.
Nobel ödülü kuşkusuz bu alanlarda verilen en prestijli ödül. Ama
bir de 'İmkânsız Araştırmalar Nobeli' var; 'güldüren ve düşündüren'
bilimsel araştırmalara verilen. Bu yılın 'İmkânsız Araştırmalar
Nobelleri' önceki akşam, yani perşembe akşamı kazananlara
verildi.
Hayır, yanlış anlamayın, bu ödüller alay etmek, dalga geçmek için
verilmiyor. Zaten bu yılın kazananlarına baktığınızda,
araştırmaların tuhaf konularda olsalar da son derece ciddi şeyler
olduğunu görüyorsunuz.
Mesela bu yılın kimya dalında 'İmkânsız Araştırmalar Nobeli'ni
Avustralyalı bir profesör ve ekibi kazandı. Flinders
Üniversitesi'nden Colin Raston'un buluşu ilk bakışta çok saçma.
Haşlanmış ve katılaşmış yumurta beyazını yeniden eski pişmemiş
haline getirmenin yolunu bulmuş Raston ve arkadaşları.
Ama bu buluş, milyarlarca dolarlık endüstrilerin çok ilgisini
çekmiş durumda. Çünkü yumurta beyazı protein. Ve bizim 'katı
yumurta' dediğimiz şey de, o proteinin katlanmış hali. Prof. Raston
ve arkadaşları bu düzensiz ve kötü katlanmış proteini yeniden
katlanmamış hale getirmenin yolunu bulmuşlar.
Bu yol sayesinde dünya ilaç sanayisinin milyarlarca dolar tasarruf
edebileceği ve protein bazlı yeni ilaç araştırmalarının, ki bu
ilaçlar özellikle kanser tedavisinde önemli, yolunun daha da
açılacağı hesaplanıyor. Aynı buluş sayesinde biyodizel üretimi de
daha ucuzlayacakmış.
Bu yıl 'İmkânsız Araştırmalar Edebiyat Nobeli'ni Hollanda, Belçika
ve Avustralya'dan üç kişilik bir ekip kazandı. Ekibin çalışması
başlı başına bir vaka. Hani biri size bir şey söyler ve siz tam ne
olduğunu anlamadığınız için gayriihtiyari 'Ha?' diye sorarsınız ya,
işte bu sorunun evrensel olup olmadığını araştırmış üçlü. Ve
sonunda bütün dünya dillerinde bu ünlemli sorunun bulunduğunu
keşfetmişler. Kimin ne işine yarayacak diye sormayın, onlar da
bilmiyor.
Japonya'dan Hajime Kimata, Slovakya'dan Jaroslava Durdiaková, Peter
Celec ve Natália Kamodyová tutkulu öpüşmelerin insan sağlığına bir
katkısı veya etkisi olup olmadığını araştırmışlar ve bu
araştırmalarıyla 'İmkânsız Araştırmalar Tıp Nobeli'ne layık
görüldüler. Araştırmacılar, tutkulu öpüşme ve sevişmelerin bazı
alerjileri gerilettiğini keşfetmişler.
İş İdaresi Nobeli'ni İtalya'dan Gennaro Bernile, Amerika'dan Vineet
Bhagwat ve Hindistan'dan P. Raghavendra Rau'nun ortak çalışması
kazandı. Bilimciler, büyük şirket genel müdürlerinin ve iş hayatı
liderlerinin daha çocukluk yıllarından itibaren risk alma iştahı
geliştirdiklerini ortaya çıkarmışlar.
Bence en eğlenceli ödülü Bangkok Emniyet Müdürlüğü kazanmış.
'İmkânsız Araştırmalar Ekonomi Nobeli' Bangkok Emniyeti'ne, rüşvet
almayı reddeden polis memurlarına nakit para verme uygulaması
başlatması nedeniyle verilmiş.