DÜNYANIN da, Türkiye'nin de nüfusu artıyor ve yaşlanıyor.
Önümüzdeki 10 yılda dünya nüfusuna 1 milyar yeni insanın
eklenmesi bekleniyor. Ama bugünkü konumuz açısından daha önemlisi,
bundan 10 yıl sonra 50 yaşını aşmış fazladan yarım milyar insanın
daha olacağı.
Dünyanın yaşlanmasının bir önemli sonucu şu olacak: 2025’ten
itibaren dünyadaki sağlık sistemleri, bütün ödemelerinin yüzde
70’ten fazlasını bu yaşlıların kronik hastalıkları için
yapacak.
Kronik hastalıklar... Yani iyileşmeyen, onlarla beraber yaşanan
hastalıklar.
Türkiye’yi düşünün. Bizim her vatandaşımıza sağladığımız bir sağlık
sigortası sistemimiz var. SGK, vatandaş hastalandığında onun sağlık
giderlerini karşılıyor.
Aslında bu yöntemiyle SGK dünyadaki öteki örneklerden çok da farklı
değil. Bütün sigorta sistemlerinin yaptığı bu. Sağlık giderlerini
karşılamak.
Hafta başında İsviçreli ilaç devi Novartis’in CEO’su Joe Jimenez
bir basın toplantısıyla bütün dünyaya bir çağrı yaptı ve bu
yöntemin, yani sağlık giderlerini karşılamaktan ibaret olan
yöntemin geleceğin sorunlarıyla başa çıkmamıza yardımcı
olamayacağını iddia edip yeni bir yöntem önerdi.
Jimenez’e göre, sadece SGK ve benzeri kurumlar boşa yapılan
harcamaları denetim altına alsalar en az yüzde 25 tasarruf
edebilecekler. Bu rakam Türkiye için çok geçerli olmayabilir, çünkü
bizim SGK ciddi bir fiyat düzenleyici işlevi de görüyor ve
harcamaların yükselmesine izin vermiyor ama örneğin Amerika’da bu
tasarrufun yapılabileceği, gereksiz tedavi, teşhis cihazı
kullanımı, ilaç kullanımı gibi şeylerden yapılacak tasarrufun
sistemin toplam yükünü yüzde 25’ten fazla hafifleteceği çok sayıda
araştırmanın ortak sonucu.
Peki Novartis CEO’sunun önerisi sadece gereksiz harcamalardan
kurtulmaktan mı ibaret? Hayır, o odağın değiştirilmesini
öneriyor.
Yine SGK örneğinden gidelim. SGK bugün ödediği veya ödeyeceği
paraya odaklı. İlaç fiyatlarını baskılıyor, hastane prosedürlerini
kendisi fiyatlıyor ve öyle ödeme yapıyor vs.
Ancak hastaneye yatan, sonra da ilaçla tedavisine devam edilen
vatandaşın iyileşip iyileşmediğiyle, o vatandaşa uygulanan prosedür
ve tedavilerin gerçekten işe yarayıp yaramadığıyla ilgilenmiyor
veya ilgilense bile bunlar ikinci planda, en önde SGK’nın ödemeleri
var.
İşte Jimenez bu odağı değiştirmeyi, sağlık kurumlarının ve
sigortalarının tedavilerin etkinliğine odaklanmasını öneriyor. İlaç
mı kullanacaksınız? Eğer ilaç işe yaramazsa, hastayı iyileştirmezse
veya onun hayatını anlamlı biçimde daha iyi yapmazsa o ilaca para
ödememeyi öneriyor.
Jimenez’e göre, sağlık sisteminin bu yeni odaklanması, klasik
anlamda verimliliği arttıracak, israfı azaltacak ve ilaç
firmalarıyla diğer sağlık bileşenlerine daha inovatif teşhis ve
tedavi yöntemleri geliştirmeleri için hem motivasyon hem de kaynak
sağlayacak.