Mason localarının yakın tarihimizdeki bazı hadiseler içinde oynadıkları role ilişkin iki tespitte bulunmuştuk: İlki, biraderlik örgütlerinin evrensel bir ağın parçası gibi görünmelerine rağmen, aslında daima bağlı bulundukları devletin kontrolünde faaliyet gösterdikleri ve kendi ülkelerinin milli çıkarlarına hizmeti önceledikleri… İkincisi, 1908 Devrimi’nin hazırlanışı sürecinde İttihatçıların İtalyanlara ait bir mason locasını yalnızca sığınak olarak kullanmış oldukları ve devamında Türk “Büyük Doğu”sunun teşkiliyle mahfilleri “millîleştirmeye” çalıştıkları… İlaveten, masonluğun bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de toplumsal bir ihtiyaca cevap verebildiği devirlerde sahip olduğu önemi bugün kaybetmiş olduğunu vurgulamak gerekiyor… Günümüzde masonluk “hemşehri” derneklerinden hallice görüntüsüne rağmen nihayetinde çıkar amaçlı bir dayanışma örgütü. Gençlerin “iş ve işçi bulma kurumu” diye dalga geçtikleri bir yapı. Üyelerinin çoğu aile ilişkileri ve toplumsal muhitleri dolayısıyla dahil oldukları teşkilatın tarihinden bile habersiz, entelektüel ilgi ve merakları olmayan kişiler. Görünen o ki yalnız Türkiye’de değil, bütün dünyada durum bu şekilde. Batı basınını izleyenler oralarda da Biraderlik kurumunun özellikle aydınların gözünde eski itibarından eser kalmadığını, locaların adının sık sık yolsuzluk olaylarına karıştığını, masonluk derecelerinin büyük paralar karşılığında statü meraklısı zengin kişilere satıldığı gibi eleştirilerin dile getirildiğini göreceklerdir. Masonlar Avrupa tarihi boyunca yalnızca belirli bir dönemde devrimci veya ilerici diyebileceğimiz bir pozisyon almışlardır. O da 18. yüzyıldır. Bu yüzyılda bilim, sanat, felsefe alanlarında gerçekleşen birçok yenilikçi girişim arasında Amerikan ve Fransız devrimlerinde de masonların önemli roller oynadığı bilinir. Ne var ki Amerikan ve Fransız devrimlerini mason felsefesinin ortaya çıkardığını iddia etmek yanlış olur.