Komplo teorisi adı üstünde bir açıklama modelidir. Karşılaştığımız hadiseleri görünen sebeplerin değil, gizli saklı birtakım planların neticesi olarak görme yöntemiyle elde edilir. Madem bilim terminolojisine ait kavramları kullanarak konuya girdik, yine bilimsel terimlerle devam edelim… Freud’un modern psikolojiye armağanı olan “savunma mekanizmaları”nı bilirsiniz. İnsanlar karşılaştıkları olumsuzlukları veya işledikleri hataları “temize çıkarmak için” ve böylece kendilerini rahatlatmak için bilinçli olarak değil, bilinçaltlarının sevkiyle zihinlerinde birtakım bahaneler üretirler. Mesela birinin uzanamadığı ciğere “mundar” demesi bir savunma mekanizmasıdır. Mesela bir hırsızın “devlet bana iş verseydi hırsızlık yapmazdım” demesi veya daha da kötüsü “ben çalmasaydım benden daha kötü biri o parayı çalıp topluma karşı kullanacaktı” demesi… Anladığınız üzere, komplo teorilerini de savunma mekanizmalarına dahil etmeyi öneriyorum… Zira her şey yolunda giderken, insanlar bizi alkışlarken, emeğimizin karşılığını alırken… bu başarılarımızın arkasında gizli bir yapının olduğu varsayımı aklımıza gelmez. Ama olumsuzluklarla karşılaştığımız zaman bu işin arkasında acaba hangi düşmanımız var diye düşünmeye başlarız hemen. *** Yalnızca kişisel konularda değil, toplumsal ve politik konularda da aynı tepkiyi veriyoruz… Söz gelimi Osmanlıların birkaç asır içinde küçücük bir beylikten kocaman bir imparatorluğa dönüşmesi ecdadımızın başarısıdır elbette. Ama bu koskoca devletin belirli bir devirden itibaren zayıflamaya başlaması, giderek hem topraklarını hem de bütün gücünü kaybedip dağılması ve nihayet yıkılması kökü dışarıda olan “iç düşmanlarımızın”, devşirmelerin, Yahudilerin, masonların vs. dahil olduğu büyük bir komplonun neticesidir.