Yaklaşık bin senelik bir hikâyeden söz ediyoruz. Dramatik bir rol değişiminden. 19. asırda İslam dünyasının her yanında hissedilen “zillet” duygusunun Batı dünyasında bin yıl önce yaşanmış muadilinden. Avrupalı Hristiyanlar 9. yüzyılda “zillet” içindeydiler. İslam inancının mensupları yalnızca iki asır içinde bilinen dünyanın en az yarısına hükmeder hale gelmişler, bu arada eski Roma coğrafyasının neredeyse tamamını ele geçirmişlerdi. Avrupa kıtasında ise başta İspanya yarımadası olmak üzere Korsika ve Sicilya adaları gibi önemli merkezler Müslümanların elindeydi. Akdeniz “Müslüman gölü” haline gelmişti. İbn Haldun Müslümanların Akdeniz üzerindeki hakimiyetini, mealen, “Hristiyanlar suyun üstünde bir tahta parçası bile yüzdüremez hale gelmişlerdi” diye tarif eder.