İslamcılık öldü” diyenler referandumda “Evet” demek farzdır”
dediğimi delil kılarak İslamcıların, İslamcı olmayan Ak Parti'nin
içinde kaybolduklarını ve böylece İslamcılığı öldürdüklerini iddia
ediyorlar. Bu iddiayı bir sonraki yazıda açıp çürüteceğim. Ona
mukaddime olmak üzere on iki yıl önce kaleme aldığım bir yazıyı bir
daha okumakta fayda görüyorum.
Siyasi İslam terkibi yanlıştır; dilbilgisi bakımından değil, kavram
olarak yanlıştır, karşılığı yoktur; çünkü bir tane İslam vardır,
onun kitabı, peygamberi ve mensupları bellidir. Asırlardır İslam'ın
temel bilgi ve hüküm kaynakları alimler tarafından yorumlanır,
mensupları da bu yorumlardan birine veya birkaçına göre uygulama
yaparlar, Müslümanca yaşamaya çalışırlar. İslam'ın bir tek olması,
bütün yorumların ve uygulamaların da bir tek, bir çeşit, tek tip
olmasını gerektirmez. Hem inanç, hem de amel (İslam'ın ibadet ve
hayat düzeni kurallarına uygun hareket, davranış) bakımından farklı
yorumlara dayalı mezhepler vardır, bir mezhebin mensupları içinde
de tam veya eksik uygulama bakımından farklılıklar vardır; ancak bu
farklılıklar “farklı İslamlar” olarak isim almamışlar, mesela
Matüridi İslamı, Eş'ari İslamı, Şafiî İslamı... keza Salihlerin
İslamı, fâsıkların İslamı... denmemiştir.
İslam yalnızca ibadeti ve ahireti anlatmaz, müminlerin dünya
hayatında riayet edecekleri bazı kaideler de koyar ve buyruklar da
verir. Buradan hareketle kimse, mesela ibadet alanını kastederek
“ibadet İslamı”, hukuk alanını kastederek “hukuk İslamı”... demez.
İslam'ın siyasetle ilgili emir ve yasakları da vardır, İslam'ı
teori ve inanç olarak siyasetten ayırmak mümkün değildir. Bazı
Müslümanlar siyasi hayatın da İslam'a göre düzenlenmesi ve
yürütülmesini ister, bunun için örgütlenir ve faaliyet
gösterirlerse bunlara “siyasi Müslüman” ve bunların dinlerine de
“siyasi İslam” demek doğru olmaz. Ortada bir tek İslam vardır, bazı
Müslümanlar bunun tamamını uygulamak isterler veya buna güçleri
yeter, bazıları da bir kısmını uygular veya uygulayabilirler. Bir
isim vermek gerekirse bu, İslam'ı bölerek, çeşitlendirerek değil,
uygulamanın tam veya eksik olmasına, şu veya bu yoruma dayanmasına
göre yapılır.
“Siyasal İslam” diye bir terim uyduranlar bunun içini farklı
zamanlarda farklı Müslüman gruplarla ve bunların örgütleri ve
faaliyetleri ile dolduruyorlar. Yakın geçmişte Hizbullah,
Hizbüttahrîr, Müslüman Kardeşler'in isimleri anılıyordu, son
zamanlarda ise el-Kaide revaçta. Peki bunların dini siyasi İslam
ise başka Müslümanların dininin adı nedir? “Siyasi olmayan İslam”
mıdır? Bu ise bunun anlamı nedir? İçinde siyasetle ilgili bir
kural, bir buyruk, bir hüküm bulunmayan İslam mı demektir? Peki
böyle bir İslam var mıdır? “Ilımlı, laik, seküler İslam” diye
cevabı veriliyorsa bu da “siyasi bir yorum” değil midir? Yani
ortada, İslam'ın siyasi yönü ile ilgili iki yorum var demektir: 1.
İslam nizamı (İslam'a özgü siyasi düzen), 2. İslam'ın, çağdaş
siyasi düzenlerle uzlaştırılması sonucu ortaya çıkan “İslam'a
onaylatılmış” çağdaş siyasi düzen. Dikkat edilsin, her ikisi de
siyasidir ve İslam'ın yorumuna dayanmaktadır…
“Siyasal İslam öldü, yaşasın ılımlı İslam” diye çığlık atanlar, bu
çığlıkları temellendirmek için makaleler ve kitaplar yazanlar varsa
da bana göre bu söz, olanı değil, olması isteneni ifade ediyor.
“Siyasal İslam'ın İflası” kitabını yazan Roy, İran örneğinden yola
çıkıyor ve bu ideolojinin öldüğünü ispat etmeye çalışıyordu, ama
iflas eden İran'da -kendilerine göre- siyasi boyutuyla da yaşanan
İslam değil, Roy'un kehaneti oldu.
Yanlış bir adlandırma ile “Siyasal İslam” dedikleri şey yoktur ki,
bitsin, iflas etsin; var olan içinde siyasi boyutun da bulunduğu
İslam'dır. Bunu daha açık olarak şöyle ifade edebiliriz:
Müslümanlar dinle pazarlığa girip “şu kadarı senin, şu kadarı
benim” diyemezler, Müslüman “teslim olandır. Neye teslim olan?
Allah'ın buyruğuna, irade ve rızasına teslim olandır. Allah namaz
kılmayı, oruç tutmayı emrettiği gibi faizi, zinayı, müstehcenliği,
rüşveti, zulmü, istibdadı da yasaklamıştır. Müslüman olarak Allah'a
teslim olan kişi pazarlık yapmadan, dinin kurallarını bölmeden
-elinden geldiğince- hayatının bütününde ona teslim olur. Evin
içinde, camide Müslüman, kamusal alanda gayr-i müslim olamaz. Asıl
vazifesi kamusal alanda da İslam'a aykırı (buna insan haklarına ve
ahlaka aykırı da diyebiliriz) bir durumun oluşmasını engellemektir,
buna gücü yetmezse, başkalarına dokunmadan kendisi özel ve kamusal
alanda Müslümanca yaşar, buna da gücü yetmezse yapabildiğini yapar,
yapamadıkları için de -gücünü aştığından- bağışlanır. Müslümanlık
bu olduğuna göre “siyasal, ılımlı, laik vb.” diyerek farklı bir
İslam'dan söz etmek güneşi bir şeylerle örtmeye kalkışmak demektir
ve mümkün olmaz.
“Siyasal İslam'ın bitmesi için, komünizm misali bir yerlerde egemen
olup başarısızlığının ortaya çıkmasını beklememiz gerekiyor”
diyenlere benim iki çift sözüm var: 1. Öyle ise izin verin, niçin
teşebbüsleri doğmadan boğuyorsunuz. 2. Hadi itiraf edin, sizin
derdiniz o ülkelerin/halkların menfaati değil, güçlenen İslamî
hayatın çıkarlarınızın ve dünya patronluğu hülyanızın önünde engel
olmasıdır!
Vaktiyle bu konudaki bir soruya verdiğim cevabın bir parçası
yazının sonu olsun: