Günümüzde uçak yolculuğu, sağladığı pek çok avantajla diğer
taşıma araçlarından daha sık tercih ediliyor. Bu yolculuklar, tüm
artılarına rağmen nadir de olsa sağlık sorunlarına neden olabilir.
Hareket hastalığı olarak da bilinen taşıt tutması, iç kulakta
meydana gelen bozukluktur. Hareket hastalığı yaşayan bireyler,
bedensel hareketlerini kontrol etmekte güçlük çeker ve denge sorunu
yaşar. Sallantı ve baş dönmesiyle birlikte midede bulantı hissi
meydana gelir. Tüm bu süreç taşıt tutması olarak tanımlanır. Taşıt
kelimesinin hareket hastalığı içinde geçmesi ise, bu hastalığın
daha çok hareket halindeki araç, gemi ve uçakta ortaya
çıkmasındandır.
Hareketin beyinde algılanması üç farklı sinirsel yolla gerçekleşir.
İç kulaktan gelen uyarılar, gözlerden gelen uyarılar ve vücut
dokusundan gelen uyarılar; hareketin algılanmasını sağlar. Hareket
sırasında beyne bu yollardan mesajlar iletilir ve beyin, hareketi
koordine eder. Hareket bilinç dışı gerçekleştiği zaman (örneğin
deniz yolculuklarında) beyne gelen mesajlar karışır ve beyin
hareketi koordine edemez. Yani gözlerinizden gelen uyarılar bir
hareket mesajı verirken iç kulak, bu hareketi vücudun
gerçekleştirdiğini onaylamaz. Böylelikle karışıklık meydana gelir.
Uyarılar arasındaki bu anlaşmazlık durumu taşıt tutması olarak
adlandırılır.
Taşıt tutması durumu uçakta da kendini gösterebilir. Bir hareket
vardır fakat bilinç dışıdır. Beyne iletilen bu karışık sinyaller
bulantı ve kusmayla sonuçlanabilir.
Uçarken taşıt tutması yaşıyorsanız...
Uçmadan önce hemen bir şey yememeye çalışın, ancak bomboş bir
mideyle de uçağa binmeyin.
KAS GEVŞETME TEKNİĞİ
Yüzünüzün etrafında temiz hava üflediğinden emin olun.
Midenizi tahriş edici bir şey yememeye özen gösterin. Uçuşunuz
sırasında mide bulantısı yaşıyorsanız tuzlu kuru kraker
yiyebilirsiniz. Kusmaya başlarsanız, ayağa kalkın. Sırt üstü
koltuğa yatmak yararlı değildir. Ayağa kalkmak, vücudunuzun denge
hissi kurmasına yardımcı olur ve bulantı hissi ile başa çıkar.
Tatile çıkıyorsanız gezilecek yerlerin planlamasını
yapabilirsiniz.
Ayrıca düşüncelerinize ve enerjinize odaklanmayı öğretir. Örneğin
ayak parmaklarınızdan başlayarak vücudunuzu yukarı çekip serbestçe
aşağı bırakın. Bir kas grubunu gerginleştirmeye ve yaklaşık beş
saniye tutmaya odaklanın, kasları 30 saniye dinlendirin.
SIRT AĞRISINA KARŞI DIK OTURUP BELINIZI DESTEKLEYIN
UZUN süre hareketsiz oturmaktan kaynaklanan sırt ağrısı,
havayollarına en sık bildirilen rahatsızlıkların başında geliyor.
Herhangi bir sırt probleminiz olmasa bile uçak yolculukları sizin
için zor geçiyor olabilir. Bunun kısaca nedeni, vücudun hareket
etmeden saatlerce oturmaya uygun olmamasıdır. Birçok kişi akut bir
sırt ağrısı saldırısına sahiptir. Uzun bir uçuş sonrasında fark
ettiğiniz sırt ağrısı zaman içerisinde kronikleşebilir. Bu ağrılar
her zaman alışılmış zayıf duruşlardan kaynaklanır. Tenis oynamak,
yüzmek veya egzersiz yapmak, omurganızı dik tutan kasları
güçlendirir. Egzersiz veya spor yapmaktan hoşlanmazsanız;
omurganızın kemiklerini tutan kaslar, tendonlar ve bağlar
zayıflayabilir. Zayıf duruş ve zayıf omurga kasları, sırtınızda
kalıcı hasarlara yol açabilir. Omurga yapısı esnektir, ayakta ve
hareket halinde kolayca ayarlanabilir. Fakat otururken koltuk
yapısı ve hareketsizlik nedeni ile zorlanabilir. Uçuş öncesinde bel
ve sırtınız için gerekli ihtiyaçları yanınızda getirebilir, kabin
görevlisinden destek alabilirsiniz. Belinizi yastıkla veya omuz
çantanızla doldurararak ağrılarınızı azaltabilirsiniz.
BOYUN YASTIĞI
Dik oturmanıza, belinizi desteklemenize rağmen ağrınız sürüyorsa,
bunun nedeni uzun süre aynı pozisyonda kalmaktır. Uzun süreli
uçuşlarda koltuğunuzu dik tutun, ağrı hissetmeye başladığınız anda
koltuğu yatırın. Yorgunluk hissine kapılırsanız omurganızı serbest
bırakın ve yastığı belinizden çıkarın. Uçuşlarda uyku da bazen
problemlere yol açabiliyor. Uyku esnasında duruş bozukluğu
yaşayabilir ve bir müddet o pozisyonda kalabilirsiniz. Burada boyun
yastığı ile başınıza ve boynunuza destek vermek çok önemli.