Uludere adı geçtiğinde Ahmed Arif’in o unutulmaz şiirini hatırlarım hep.
Vurulmuşum, dağların kuytuluk bir boğazında
Vakitlerden bir sabah namazında
Yatarım
Kanlı, upuzun…
Vurulmuşum
Düşüm, gecelerden de kara
Bir hayra yoranım çıkmaz
Canım alırlar ecelsiz
Sığdıramam kitaplara
Şifre buyurmuş bir paşa
Vurulmuşum hiç sorgusuz, yargısız…
Böyle devam eder gider bu şahane ve insanı kalbinden vuran şiir. Tam 30 yıl yasaklı kalır.
Ortaya çıkış hikâyesi de yine Uludere gibi bir katliamdır. Hem de yargısız, sorgusuz.
79 yıl önce, CHP iktidarı yıllarında; 1943 yılının Temmuz ayında Van’ın Özalp ilçesinde 33 insan, 3. Ordu Komutanı Orgeneral Mustafa Muğlalı’nın emriyle kurşuna dizildi. Cumhuriyet tarihinde yapılan yargısız infazların en büyüklerinden biriydi bu. O “sır” yıllarca saklı kaldı. Ortaya çıkmasını ve Muğlalı’nın yargılanmasını sağlayan ise 1950’de iktidara gelen Demokrat Parti’ydi.
Bu katliamın büyük acısı daha sonra kelimelerin büyük ustası, Şair Ahmed Arif’in “OTUZÜÇ KURŞUN” adlı uzun şiirinde dizelere döküldü. O şiir yıllarca elden ele dolaştı dilden dile yayıldı. Müzisyen Şarkıcı Fikret Kızılok TRT’nin 1969’da açtığı müzik yarışmasına o şiirden yukarıda birkaç dizesini paylaştığım VURULMUŞUM adlı bölümünü besteleyerek katıldı ve birincilik ödülünü aldı. Ama sonra şarkı 12 Mart 1971 darbesi sırasında şiirin bir paşanın emriyle katledilen 33 insanı anlattığını öğrenen paşalar tarafından yasaklandı. Ödül de iptal edildi.
MUĞLALI KATLİAMININ ARDINDAN ULUDERE KATLİAMI