Sosyal güvenlik mevzuatımızda bazı meslekler için erken
emeklilik imkânları bulunuyor. Mesleğin türüne göre her yıl için 60
ya da 90 günlük çalışma süreleri primlere ekleniyor. Başka bir
ifadeyle bu çalışanların işe başlangıç tarihleri bu süreler kadar
geri çekilerek erken emeklilik imkânı sağlanıyor. Gazeteciler,
maden ve tehlikeli işlerde çalışanlar bunlardan bazıları. Son
dönemde öğretmen ve sağlık çalışanlarının da yıpranma hakkından
yararlanması tartışılıyordu. Geçtiğimiz hafta Resmi Gazete'de
yayımlanan torba yasa ile sağlık çalışanlarına da yıpranma hakkı
verildi.
Yasaya göre, 1219 sayılı Kanun'a tabi doktorlar, 6283 sayılı
Kanun'a tabi hemşireler, 6179 sayılı Kanun'a tabi eczacılar ve
sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı için koruyucu,
teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar yıpranma
hakkından yararlanacak.
Söz konusu sağlık çalışanları için 1 yıllık çalışmaları
karşılığında 60 gün yıpranma hakkı tanınacak. Böylece 360 günlük
çalışmaları 420'ye çıkacak. 12 ay çalışan bir sağlıkçıı 14 ay
çalışmış kabul edilecek ve primi erken dolacak. 360 günden eksik
sürelere ait fiili hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiili
hizmet süresiyle orantılı belirlenecek.
3 Ağustos 2018'den itibaren yıpranma işlemeye başlayacak. Sağlık
çalışanlarının önceki çalışmaları yıpranma kapsamı dışında
tutulacak.
10 yıl görev yapan bir sağlık çalışanı 600 gün yıpranma kazanacak.
3.600 günlük çalışma emeklilik hesabında 4.200 gün sayılacak.
Yıpranmadan yararlanmak için 10 yıllık çalışma gerekecek. Emeklilik
hesabında kullanılacak yıpranma 5 yıl ile sınırlı. Sağlık
çalışanının primine eklenen sürenin yarısı emeklilik yaş haddinden
düşürülecek. En fazla 5 yıl yıpranma kazanabilen bir sağlık
çalışanı 2.5 yıl daha erken emekli olacak. 4 yıl yıpranma kazanmış
bir sağlık çalışanı için yaştan indirilecek süre 2 yıl olacak.
Fiili hizmet zammı yani yıpranma süresi çalışılan yıla eklenecek.
Böylece 30 yıl çalışan birisi 60 ay yani 5 yıl fazla çalışmış
görünecek. Emekli maaşı hesaplanırken 30 yıl değil 35 yıl dikkate
alınacak ve ücreti daha fazla olacak. Çalışılan ayın bazı
günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan
işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları resmi
tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi
izin ve eğitim kurs süreleri yıpranma dışında tutuluyor.