Milyonlarca genci ilgilendiren bedelli askerlik yasası çıktı ve
başvurular devam ediyor. Yasa gereği gençler 21 gün zorunlu eğitime
tabi tutulacak. Bu sürede eğer işten ayrılmak istemezlerse ücretsiz
izinli sayılacaklar. Ücretsiz izin sosyal güvenlik mevzuatımızda
bulunan bir hak. Ancak bu hak kullanılırken hem işverene hem de
çalışana düşen ödevler bulunuyor. Bedelli askerlere de uygulanacak
ücretsiz izin kavramıyla ilgili detaylar şöyle:
1 Ücretsiz izin nedir?
Bu kavram yasalarımızda iki türlü kullanılıyor. Birincisi yıllık
izinlerde kullanılan yol izni ile kadınların doğum izinleri.
İkincisi ise yasal izinlerin dışında çalışanın ya da işverenin
talebi ile veya iş sözleşmesi gereğince gerçekleşen ücretsiz
izinlerdir. İkinci bölümde iki tarafın rızası aranıyor.
2 Nasıl alınıyor?
Ücretsiz izin kullanmak isteyenlerin bunu işverene yazılı olarak
bildirmesi gerekir. Karşılıklı anlaşma olmadan ücretsiz izin hakkı
kullanılamıyor. İşveren de zorla ücretsiz izne çıkartamıyor. Böyle
bir durumda işçinin haklı fesih imkânı doğuyor.
3 Bedellide de işverenin rızası aranacak mı?
Hayır. Bedelli askerlik için 21 gün eğitime gidecek çalışanlar
ilgili yasa gereğince ücretsiz izinde olacak. Çalışan isterse işten
ayrılabilecek ve bu hakkı kullanmayacak. Ayrılırsa ve en az 1
yıllık çalışması varsa kıdem tazminatını da alacak.
4 Ücretsiz izinde prim nasıl yatıyor? Bedellide nasıl olacak?
Ücretsiz izin süresince herhangi bir ücret ödenmiyor. Dolayısıyla
prime esas kazanç ya da kazanç matrahı oluşmadığından sigorta primi
de ödenmiyor. Dolasıyla bu günler emeklilik hesabında
(Borçlanılmadığı sürece) kullanılamıyor.
5 Bu süre kıdemden sayılır mı?
Ücretsiz izin ne sebeple olursa olsun çalışılmayan süreler askıda
kabul edildiği için kıdem süresinden sayılmıyor.
6 Ücretsiz izinde sağlık primi yatırılıyor mu?
Kamu kurumlarında iş sözleşmesi askıda kalanlar bu süre içinde
genel sağlık sigortalısı sayılıyor. Dolayısıyla kendileri ve
bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık hizmetlerinden
faydalanıyor. Özel sektörde çalışanlar açısından da bir aya kadar
ücretsiz izinlerde sağlık hizmetlerinden yararlanma devam
ediyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
Tam emeklilik için 5.300 güne kısmi emeklilik için ise 3.600 güne
ihtiyacı var. 5.300 günü tamamlarsa hemen, 3.600 günde 58 yaşında
emekli olur. Çoçuklar için 1.100 gün borçlanıp yaşını
bekleyebilir.
Annenizin emeklilik şartları 7.200 gün prim ve 58 yaş. Çocuklar
sigorta öncesi olduğu için borçlanılamıyor. Primi doldurmak için
çalışma imkânı yoksa isteğe bağlı ödeyebilir.
25 yıl 50 yaş ve 5.375 gün şartlarınız var. Yılınız ve yaşınız
tamamlanmış. 775 gün daha ödeyerek emekli olabilirsiniz.