İsmet İnönü’nün Demokrasiye sahip
çıkacak çağdaş toplumsal sınıflar ve demokrasi
kültürü yeterince gelişmeden, Çok Partili
Düzen’e erken geçiş kararının bedeli ağır
ödendi:
Bugün bile, yargı bağımsızlığının ortadan
kaldırılması, Meclis’in denetim etkinliğinin sona
erdirilmesi, hukuk mezunu olmayanların idari
yargıç atanabilmeleri, rektör olmak için
profesörlük koşulunun kaldırılması, sivil
ve asker bürokrasideki hiyerarşinin bütünüyle
yerle bir edilmesi gibi kararlarla görülen
“hazımsızlık sorunlarına” yol açtı!
1) Birinci hazımsızlık sorunu, Demokrat Parti’nin, başta ifade ve
muhalefet hakkı ve özgürlüğü olmak üzere, Demokrasinin bütün
ilkelerini, “Milli İrade” adı altında pazarladığı “Çoğunluk
Diktatörlüğü” anlayışı ile yerle bir etmesiyle yaşandı.
2) Sonunda, yarattığı fiili durumu yasal alana da taşımak için
Meclis’te, “Muhalefetin ve Basının Rejim Aleyhtarı Faaliyetlerini
Soruşturmak” üzere, Anayasa’ya aykırı yetkilerle donatılmış bir
Tahkikat Encümeni kurarak bir sivil darbe yaptı. Böylece Çok
Partili Rejim’in ilk darbesi gerçekleştirildi..
3) Hazımsızlıktan kaynaklanan bu Sivil Darbe, bir grup askerin 27
Mayıs 1960’ta “İhlâl edilen anayasayı korumak için” yeni bir darbe
yapmasına yol açtı.
4) Demokrasiye erken geçişin yarattığı hazımsızlığın en büyük
bedeli ise, Menderes, Polatkan ve
Zorlu’nun idam edilmesiyle ödendi.
5) Bu arada, Demokrat Parti’nin Sivil Darbesinden önce,