1) Haksızlık, hukuksuzluk,
adaletsizlik yoluyla:
Halkın birbiriyle ve devletle olan
ilişkilerinde kuralları yok edip, kaba kuvveti, şiddeti egemen
kılıp, devlete güveni yok ederek.
2) Neoliberal Neoemperyalizm
yoluyla:
Ülkenin sermayesini, teknolojisini ve işgücünü
doğrudan veya dolaylı olarak sömürerek.
3) Demokrasinin yozlaştırılması
yoluyla:
Seçimlerin sandıkta çalınması ve seçilenlerin,
ifade, basın, muhalefet özgürlükleri başta olmak kaydıyla temel
hak ve özgürlükleri ihlâl etmeleri sonucunda yönetenlerle
yönetilenler arasındaki hizmet akdini (anlaşmasını/taahhüdünü) ve
seçilmiş hizmetlinin denetlenmesi/değiştirilmesi ilişkisini
zedeleyerek.
***
Türkiye’nin yaşayan en bilge iki Hukuk
Profesöründen biri olan Ahmet Mumcu’nun
(öteki Prof. Rona Aybay’dır) son kitabı,
haktan, hukuktan, adaletten ayrılan bir devletin nasıl çöktüğünü
anlatıyor.
“TÜRKLER; Devlet ve Hukuk”
adını taşıyan, Ankara’da Turhan
Kitabevi tarafından yeni yayımlanan kitap, devlet
kavramı ve tarihte Türklerin kurdukları devletler, özellikle de
Osmanlı üzerinde odaklanıyor.
Mumcu kuramsal olarak
devleti, “itaat edenler ile itaat edilenler arasındaki
ilişkiler” üzerinden tanımlıyor.
Bu ilişkilerdeki uyum bozulduğu ve itaat
edilenler (yöneticiler) korku siyaseti ile iktidarı elde tutmaya
başladıkları zaman hukukun da iktidar aracı yapıldığını ve bunun
da çöküşü başlattığını söylüyor. (ss.87-88)