Bu aralar kafayı kagıt havlu fiyatlarına taktım. Biri diyor ki
"Benim ürünüm kaliteli", öteki diyor ki "Benimki çok hesaplı"
(ucuz).
Karsılastırmak için önce ortak bir nokta bulmak gerekiyordu. Mesela
100 gram kagıdı kaça satıyorlar? Eger markaları 100 grama
indirgersek, en temel fiyat ortaya çıkacaktı.
Olayı karmasık hale getirmemek için bir pahalı, bir de ucuz ürün
seçtim. Bunlar farklı market zincirlerinde satılıyordu. Iste
yaptıgım hesap...
* Pahalı olanın 6 ruloluk paketi 16 lira 90 kurustu. Demek ki bir
rulo 2 lira 82 kurusa geliyordu. Satın alıp rulolardan birini
tarttım. 161 gram çıktı. Yani firma, 100 gram havluluk kagıdı bana
1 lira 75 kurusa satıyordu.
* Ucuz olanın 6 ruloluk paketi ise 6 lira 45 kurustu. Yani rulosu 1
lira 8 kurustu. Bir rulo 138 gramdı. Firma, 100 gram havluluk
kagıdı bana 78 kurusa satıyordu.
Yani "Kaliteli oldugum için fiyatım fazla" diyen markalasmıs ürün,
"Benimki ucuz" diyenden, yüzde 124'daha pahalıydı. Birine 100 lira
öderseniz, digerine 224 lira ödüyordunuz.
Kalite meselesi: Peki bu "kalite" sözü nereden çıkıyordu? Aslında
kullanılan kagıtlar aynı. Fark, sunum seklinden kaynaklanıyor: Ucuz
ürün, rulosunu "çift kat" olarak, pahalı olan "üç kat" olarak
pazarlıyor.
Tabii ki üç katlının eldeki hissi daha hos, daha tok... Ancak bu
psikolojik bir üstünlük... Gündelik kullanım açısından aralarında
ciddi bir fark yok: Büroda, mutfakta, banyoda, üç katlıyla yaptıgın
hemen her isi, iki katlıyla da yapıyorsun.
"Ben illa da üç kat isterim" diyenler çıkabilir. 100 gramı 78 kurus
olan ucuz ürünü, iki degil de üç kat halinde kullanırsanız 1 lira
17 kurusa geliyor. Bu hesapla dahi kaliteli ürün hala yüzde 50 daha
pahalı oluyor.
Özetin özeti: Tüketici, marka kagıt havluya, sartlara baglı olarak,
yüzde 50 ila yüzde 124 daha fazla ödüyor. Görüs ve yorumlarınıza
arz ederim.
Not: Durumu bir arkadasıma anlattım. "Ben kiloluk havluları da
merak ediyorum" dedi. Hay hay!
* "800 gram" oldugunu söyleyen ürüne 7 lira 90 kurus verdim. Evde
tarttım 770 gram geldi. Yani 100 gramı 1 lira 3 kurus.
* "Bir kilo" oldugunu söyleyen ise 8 lira 95 kurustu... Ölçtüm, 980
gram çıktı. Onun 100 gramı 91 kurus.
Sonuçta ikisi arasında 12 kurus fark var. Yani "800 gr" olan yüzde
13 daha pahalı. Ancak kagıtlar birbirinden farksız!
***
Türkçe mi, Türk Dili mi?
Bazı sözleri, ibareleri kanıksamışız, üstünde düşünmeden
kullanıyoruz. Geçen gün, evdeki "Atatürk ve Türk Dili" adlı kitap
gözüme takıldı.
Niye "Atatürk ve Türkçe" değil de, "Atatürk ve Türk Dili"? Niye
"Türkçe ve Türkçe Edebiyat Bölümü" demiyoruz da, "Türk Dili ve
Edebiyatı Bölümü" diyoruz?
Soracaksınız: "Türk Dili ile Türkçe aynı şey değil mi?" Bence tam
değil. Az da olsa fark var. Türk Dili, "Türklere ait dil" demek.
Yani "etnik grubu" öne çekiyor. Sanki önce Türk var, sonra onun
dili olan Türkçe varmış gibi.
Halbuki bir etnik grubu, bir kavmi, bir milleti kuran, oluşturan,
ona kimliğini veren en önemli öge dildir. Tarihi açıdan, önce dil
gelir, sonra o dili