Herkes yapay zekadan (YZ) bahsediyor. İngilizce’de buna
artificial intelligence (AI) deniyor. Eğer YZ varsa bunun tersi de
yani YA (yapay aptallık) da olmalıdır. Bunun İngilizcesi’ni
bilmiyorum ama artificial stupidity (AS) olur herhalde. Ben kendimi
bildim bileli, çevremde “Dünya çok ve çabuk değişiyor, aman
geri kalma” diye beni ikaz eden arkadaşlarım oldu. Bir
süre bu rüzgara kapıldım. Yenilikleri gecikmesiz takip edeyim
dedim. Doğal zekam buna yetmedi. Yapayını da doğal zekam yetmediği
için kullanamadım. Baktım bunalıma giriyorum, ipin ucunu bıraktım.
Zaten gördüm ki; 50 yıl önceki hocalarımın, kendi hocalarından
öğrendikleri “yenilik hikayeleri” şimdikilere çok
benziyor. Yahut kendimi teselli için ben onları öyle gördüm.
Neticede geri kalmayı kabullendim ve rahatladım. YAPAY ZEKA
VAR, YAPAY AKIL DA VAR MI? Bilgisayar Türkiye’ye yeni
geldiğinde bu cihaza “elektronik beyin” adı
verilmişti. Bir bakıma “yapay beyin” denmişti.
Yapay beyin varsa, onun ürünü olarak “yapay
zeka”nın ortaya çıkması kaçınılmazdı. Peki, akıl bunun
neresindeydi? Konuyu toparlamak için önce tanımlarımı ortaya
koyayım. Siz yazıyı bu tanımlara göre değerlendirin.
Zeka, sorun çözen alet geliştirme yeteneğidir. Nesneldir. Çoğu
doğuştan vardır, azı doğuştan sonra eğitimle kazanılır.
Akıl, iyiyi kötüden ayırma yeteneğidir. Özneldir. Azı doğuştan
vardır, çoğu doğuştan sonra kültürle kazanılır.
Zekanın zıttı aptallık, aklın zıttı akılsızlıktır. Dört çeşit insan
bulunur: 1.Zeki ve akıllı, 2.Zeki ama akılsız, 3.Aptal ama akıllı,
4.Aptal ve akılsız. SEÇİM NESNEL, TERCİH ÖZNELDİR
Doğal beyin doğal, yapay beyin (bilgisayar) yapay zekasıyla
düşünür. Düşünmek, ardışık işlemler yapmaktır. İşlemlerin amacı
“soruya yanıt-soruna çözüm” bulmaktır. Yani
“son kararı” almaktır. Bu amaçla belli bir yol
(algoritma) izlenir. Her karar bir seçimdi...