İçişleri Bakanlığı’nın Nüfus İdaresi alt soy üst soy listelerini erişilebilir hale getirdiğinde ilginç bir tabloyla karşılaşmıştık. Anne ve babaanne tarafımın kayıtları 1840’lara kadar gidiyordu ama Ali Rıza dedemin Anadolu’daki hikayesi 1915’te başlatılmıştı.
Dedem elbette Anadolu’ya uzaydan gelmemişti. (Araştırmacı gazeteciliğin sağladığı avantajları da kullanınca dedemin köklerini bulmam zor olmamıştı. Rusya -Çarlık- ve Sovyet arşivlerinde aileyle ilgili 1825 yılına kadar geri giden bilgiler mevcuttu. Hem dedemin ve yaşıtlarının anlatımlarından dinlediğim, hem kayıtlardan gördüğüm, şu anda Gürcistan’da bulunan Ahılkelek bölgesindeki Türk (Terekeme) köylerinde yaşayanlar 1917’deki Sovyet Devrimi’nden birkaç yıl sonra güvenlik endişesinden Anadolu’ya göç etmişler.)
★★★
Dedemle sohbetlerimizde dikkatimi çeken en önemli şey şu olmuştu:
Ailenin Anadolu’daki hikayesiyle Cumhuriyet’in hikayesi birlikte başlamıştı.
Türkiye’ye geldikten bir süre sonra askere alınan dedem Edirne/Uzunköprü’de vatani görevini yerine getirmiş. Sohbetlerimizde Kars’tan Edirne’ye gidişini anlattırır, yaşadıklarını gözümde...