Domates ihracatı, ülke ekonomisi açısından
Rusya ile yaşanan uçak krizinden ağır etkilenen ekonomik alanlardan
biriydi.
İki yıl önce Rus savaş uçağının sınır ihlali
yaptığı gerekçesiyle düşürülmesiyle başlayan krizin ardından
uygulanan yaptırımlardan biri olan ithalat yasağı gevşetilmeye
başladı.
Meraklısı, Rus Tarım Ürünleri Denetim
Ajansı’nın birkaç hafta önce, Türkiye’den Rusya’ya domates
sevkıyatı yapma izni verdiğine dair haberleri
hatırlayacaktır.
Söz konusu haberlerde öne çıkan ifadelerden
biri, domates ihracatı yapacak Türk firmaların “daha önce
denetlenmiş olduğu”ydu. Yani işin resmi tarafına bakılacak
olursa, Türkiye’ye Rusya’dan bir heyet gönderilmiş, onlar araştırma
yapmış ve eksiksiz üretim zincirine sahip olduğu tespit edilen üç
firmayı seçmişti.
Bu firmalar da Özaltın, Süral ve
Agrobay’dı.
***
Gelin görün ki, perde arkası gelişmeler
biraz farklı.
Rusya’nın ismen ve resmen duyurduğu üç
firmanın, doğrudan Rusya tarafından seçilmediği, isimlerin Türk
yetkililerce verildiği kulislerde konuşuluyor.
Nitekim Rusya’nın resmi duyurusunun ardından,
“içeriden” gelen iki farklı tepki, bu seçimdeki garipliği
teyit ediyor. Ekonomi Bakanı Nihat
Zeybekci, Rusya’nın az sayıdaki firmaya izin
vermesine itiraz etmiş, bu izinlerin sürdürülebilir olmadığını
söylemişti. Daha ileri tepki ise Batı Akdeniz İhracatçı Birlikleri
(BAİB) Başkanı Mustafa Satıcı’dan gelmişti.
Satıcı, Rusya’ya domates ihracatı yapacak firmalar arasında Antalya
firması olmadığını belirtip “Bu firmaları neye göre
seçtiler anlayamadık” demişti.
***
Şirketlerden birinin profili,
“belirsizlik” konusunda fikir verebilir.
Domates ihracatı yapacak üç firmadan biri olan
Agrobay Seracılık, son dönemlerde altyapı ihalelerinde büyük
bedelli işler almasıyla öne çıkan Bayburt Grup bünyesinde yer
alıyor.
Yani:
- Dün bu köşede gündeme taşıdığımız, TCDD’nin
davet yöntemiyle verdiği Sapanca-Geyve YHT altyapı/ üstyapı
inşaatını 2 milyar TL’ye yapacak olan Özgün Yapı’nın,
- 3. havalimanını kente bağlayacak 1 milyar
Avro’luk Gayrettepe hattını yapmak üzere Ulaştırma Bakanlığı’nca
seçilen Kolin-Şenbay ortaklığındaki Şenbay’ın,
- 1.1 milyar TL’lik Rize Havalimanı’nı
Cengiz’le birlikte yapmakta olan Aga Enerji’nin de kardeş
kuruluşu.
***