“Latin Amerika’nın kesik damarlarından birisini
onarma” yolunda tarihi bir adım atıldı. Amerikan neoliberal
stratejisinin bölgedeki öncü ülkesi Kolombiya’da, hükümet ile
Marksist Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) çarşamba günü
barış anlaşması imzaladı.
1960’larda başlayan ve 260 binden fazla can alan, 45 bin insanın
adeta‘buharlaştığı’, 6.5 milyonunun yerinden yurdundan edildiği,
uyuşturucu kartelleri ve fidyeciliğin tuzu biberi olduğu, Latin
Amerika’nın en uzun siyasi çatışması bu. Akıbetini 2 Ekim’deki
referandum belirleyecek.
***
Kasım 2012’de Havana’da başlatılan müzakerelerde işaret
fişeğini, haziran sonunda Kolombiya Devlet
Başkanı Juan
Manuel Santos ile FARC
lideri TimoleonJimenez’in ‘beyaz
gömlekleriyle’ ‘ateşkes ve silahsızlanma’ anlaşması
yapması vermişti. Nihayet netleşen nihai anlaşmayla;
• Bölgenin en eski gerilla örgütü FARC, altı ay içinde BM
gözetiminde ‘silahlarını gömecek’. 7 bin kadar gerilla
belirlenen bölgelerde toplanıp tasfiye edilecek. Karşılığında FARC
legal siyasete girecek.
• Hükümet toprak reformu ve kalkınma programlarıyla kırsal
kesimdeki eşitsizliklere deva arayacak.
• ‘Özel Barış Mahkemeleri’ ile ‘geçiş
dönemi adalet sistemi’ tesis edilecek. Kirli savaşa
bulaşmış, katliam emirleri vermiş olanlar suçlarını itiraf
edecekler ama uzun süreli hapis cezaları yerine toplum hizmeti
görecekler.
Çatışmayı vahimleştiren kokain üretimini yürüten suç örgütleriyle
savaş sürecek. Daha küçük solcu grup ELN ile henüz sorunlar
baki.
***
Peki dünya için bir ‘Kolombiya modeli’ çıkar mı? Yanıt için önce çatışmanın anatomisini iyi anlamalı.