Bir başka ifadeyle; bir yanda modern hukukun kadına, evlilik kurumuna, yönetişim ilişkilerine, insan haklarına, ötekine bakışa vb. getirdiği kriterlerin (uygulamalarda tartışmalar olsa da) vazgeçilmezliği, diğer tarafta bir inanç içinde yaşamak isteyenlerin dahi savunmakta zorlandığı ve hayatlarına taşımadıkları fıkhi hükümler. İlahi metni “neyse o” anlayışıyla kabul edip savunanlar kadar “çağın aklıyla çeliştiği yerde tutarlı hale nasıl getiririz” sorusuna cevap arayanlar da var. Şu da var: Her çağa hitap eden ayetleri dikkate alan bir okumayla “işte evrensel kitap” deyip, tartışma götürecek ayetlere dokunmak istemeyenler ya da tam tersi bir ayıklamayla “bu kitap mı çağımızın insanına hitap edecek” deyip noktayı koyuverenler.
UYGARLIK VE DİNLER