“Hindistan’da Mumbai yakınlarında Fil Adası dedikleri bir ada
var. Bu adada eski bir uygarlığın kaya heykelleri satılıyor.
Evlerdeki musluklardan suyun akmadığı bu yerde yoksul insanlar
oturuyor. Sayıları da oldukça az.
Mumbai Üniversitesi’nin düzenlediği bir konferanstan sonra bu adaya
gittik. Vapurun bıraktığı yerde, kıyıda, turistik eşyanın satıldığı
birkaç kulübe vardı. Taşa oyulmuş, çeşitli boylardaki filler, bu
turistik eşya arasındaydı.
Bir satıcıya yaklaşıp, daha önceki Hindistan yolculuklarında
aldığım fillere baktım; heykellerin bulunduğu yere yürüyerek
çıkmamız gerektiği için, satıcıya dönüşte alacağımı söyledim.
Dönüşte aynı satıcıya uğradık; filleri satın alıp giderken, satıcı
arkamdan koştu ve küçük bir fili bana uzatarak ‘Bu benim size
hediyem, sözünüzde durdunuz’ dedi.”
Maltepe Üniversitesi’nde Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi olan Prof.
Dr. Ioanna Kuçuradi anlattı yaşadığı bu öyküyü… Fil Adası’ndaki
turistik eşya satan insanın yaptığı bu davranış için, “etikteki
bir-iki savımın ampirik bir doğrulaması” diyor ve bunu şöyle
temellendiriyor Kuçuradi:
“Kültürel değer yargıları -yani grupların, “şunu yapmak iyidir,
şunu yapmak kötüdür” dedikleri- ile etik değerler -örneğin,
dürüstlük, saygı, güven vd.- arasındaki farkı gördüğümüz takdirde,
değerin ve değerlerin göreceliği-mutlaklığı tartışması son bulur.
Göreli olan, kültürel değer yargılarıdır, “değerler” ise göreceli
ya da mutlak olacak bir şeyler değil.”