Carlo Ginzburg’un Engizisyon Arşivi’nden elde ettiği evraka dayanarak kaleme aldığı Peynir ve Kurtlar: Bir 16. Yüzyıl Değirmencisinin Evreni kitabında tanışırız Domenico Scandella ya da namı diğer Menokyo (Menocchio) ile; kendisi Kuzeydoğu İtalya’da Friuli bölgesinden bir değirmencidir. Tipik bir köylünün aksine okuma-yazma bilen Menokyo, eline geçirdiği kitapları kendi aklınca ve bilgi birikiminin (özellikle sözlü kültür) süzgecinden geçirerek okumuş, nihayetinde kilise ve ruhban karşıtı bir dini öğretiyi yakınları ve arkadaşları arasında tartışmaya açmıştır. Bunun sonucunda Engizisyon tarafından on beş yıl ara ile iki kez yargılanır ve 1601 yılında kazıkta yanarak can verir.
ÜÇ YÜZÜK
Menokyo’nun okuduğu kitaplar arasında (ki kayıtlara göre içlerinde Kur’an’ın da olması kuvvetle muhtemeldir) etkilendiği bir hikâye, dini hoşgörünün inşası için özellikle önemlidir. Hikâyenin adı Üç Yüzük’tür ve yargılanması sırasında Menokyo, okuduklarından hatırladığı ve dili döndüğü kadarıyla hikâyeyi şöyle aktarır: