Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Atatürk ile arasında geçen bir konuşmayı 3 Kasım 1970 tarihli Milliyet Gazetesi’nde şöyle aktarır:
“Bir gün Cumhuriyet Halk Partisi’nin ilkeleri gözden geçiriliyordu. O sırada ukalalık edip demiştim ki; ‘Paşam, bu her bakımdan bir inkılâp partisidir. İnkılâp partisi ise bir ideolojiye, bir doktrine dayanmadan yürüyemez.’ Yüzüme bir masumun yüzüne bakar gibi bakmış ve gülümseyerek; ‘O zaman donar kalırız,’ demişti. Atatürk’ün ne demek istediğini şimdi her vakitten daha iyi anlıyorum. Açık konuşayım, Atatürk demek istemişti ki; ‘Ben hür düşüncemi ve hür irademi, paslanmış demir kafesler içine hapsedemem. Bu hatayı işlersem, milletime ve kendime ileriye gitme ve yaratma gücünü kaybetmiş olurum.’”
İşte Atatürk’ü farklı kılan temel ilke.
★★★
Atatürk, kendi ifadesiyle her şeyden önce bir Türk milliyetçisiydi. Ancak milliyetçilik, Atatürk için bir ideolojik tanımlamadan ziyade bir bakış açısı, bir mihenk taşıydı. Atatürk’ün kurmuş olduğu devletin her bir tuğlası Türk Milleti için ve Türk Milleti’ne göreydi. Burada kastedilen bir ırkın bu topraklarda diğer ırklara olan...