Hepimiz bir sahnedeyiz. Hayatta aldığımız rollere göre davranışlarımızın da değiştiği bir sahnede… İmajımız ise benliğin bu sahnedeki sunumuyla şekilleniyor ve hakkımızda bir referans oluşturuyor. “Benliğin Sunumu” ismiyle Irwıng Goffman’ın bu konuları ele alan bir kitabı var ki; hepinize tavsiye ediyorum. Hele de sosyal medya kullanıcısı iseniz. Öyle ki, sosyal medya ile birlikte kendimizi yüz yüze olmayan bir iletişim alanına sunuyoruz. İletişimin sağlıklı olmasını sağlayacak mimiklerin, ortamın, hislerin olmaması bir tarafa kendimiz hakkında bilgi sunduğumuz kişileri tanımıyoruz. Bu alanda bir imaj oluşturup etki yaratmak üzerine düşünmemiz gerekiyor.
KELİMELERİMİZ ELBİSELERİMİZDİR
“Dilin kemiği yok ama kemik kırar.’’ Bu atasözü, anahtar fikirlerin, ‘an’ların ve olayların isimlendirilmesinin önemini çok iyi anlatıyor. Kelimelerin seçimi, stratejinin de ilk adımını oluşturuyor. Örneğin, Amerika’nın geleceği belirsiz Irak operasyonuna ‘kafa koparan’ ismini vermesi, Afganistan’a ‘at ve unut’, İsrail işgaline ‘ihtilaf’, Filistinlileri tecrid eden duvara “çit’’, görüşmelere “yol haritası” , “şiddette fırlama’’ şeklindeki isimlendirmeleri gibi… Olan nedir, olana verilen isim nedir? Almanlar, 1991 yılından bu yana her yıl, bu konuya dikkat çekmek üzere mantığı ile oluşturmak istenen anlam arasında çelişkiler bulunan kelimelere negatif anlamda “unwort’’ ödülü veriyorlar. Bir “unwort sözlüğü’’ bile var. Afganistan’da sivillerin ölümüne sebep olmayı anlatan “kollateralschaden/yan hasar’’ya da , “humankapital’’ gibi kelimeler bu sözlükte yer alıyor. Kelimeler zip dosyalar gibi, içinde pek çok mana ve çağrışım taşıyorlar. Açınca içinden başka kelimeler çıkıyor. Gerçek yok edilemiyor elbette ama yeniden inşa ediliyor. Tarihte iz bıraktığı gibi geleceği de inşa ediyor. Dilin kemiği yok ama kemik kırıyor.
GÖRSELLEŞTİRME…
Eğilip bükülmesi kelimelerden çok daha zor olan görsellik, benliğimize dair bilgilerin bir diğer kaynağını oluşturuyor. Sadece kişiler değil, kurumlar ve ülkeler için de! Alev Alatlı bu nedenle, yazar, illüzyonist ve ressam olan Norman Perceval Rockwell (1894-1978) ismine Amerika’yı Amerika yapanların içinde büyük önem verir. Norman Rockwell mevcudun fotoğrafını çekmez; şehir şehir Amerika’yı dolaşarak yaşamı, sokağı, aileyi yeniden çizer. Çok köklü bir topluluğa, Amerika ruhunu ortak temalarla resimleştirerek enjekte eder. Binlerce kelimenin yapamadığı etkiyi bu çizimler yapar ve model oluşturur. Noel, şükran günü ortamları dahil bir çok sahne O’nun eseridir. Norman Rocwell ismi bir ülke kültürünün, ruhuna model olacak şekilde nasıl resimleştirilebiceğine dair en iyi örnektir.
ANLAM YARATAN NEDİR?