Dün Cumhuriyet’in yeni Pazar
Eki’nin reklamını yapayım derken lafın ucunu kaçırıp
medyadaki yapısal değişikliklere mi daldım, yoksa medyadaki yapısal
değişikliklerden söz etmek numarasıyla bizim yeni bebeğimiz,
Cumhuriyet Pazar Eki’nin reklamını mı yaptım?
Buna siz karar verin. Ben dün kaldığım yerden
yürüyeyim…
***
Medya değişiyor. Medya çok hızlı ve çok
köklü değişiyor.
Daha kestirme bir cümle ile söyleyeyim: 20.
yüzyılın medyası sona eriyor ve 21. yüzyıl bize bütün
alışkanlıklarımızı altüst edecek yepyeni bir medya getiriyor.
Getirmeye başladı bile…
Medya önceleri tek kanallıydı: Kâğıda basılı
gazete. Ardından ona “sesli medya” ya da
“işitsel medya” diyebileceğimiz radyo eklemlendi.
20. yüzyılın ilk yarısına kadar bunlarla idare
ettik. Sonra “görsel medya” dediğimiz televizyon hızla
ortaya çıktı, daha büyük hızla yayıldı. 20. yüzyılı büyük ölçüde
basılı, işitsel ve görsel medya ile
tamamladık.
Şimdi bu üç medya alanına ya da kanalına henüz
adı bile tam konmamış, “internet medyası mı demeli, sosyal
medya mı, yoksa elektronik medya mı demeli” soruları tam ve
kesin cevabını bulmamış yepyeni bir medya girdi ve ötekileri silip
süpüreceğe benziyor.
***
Sahiden silip süpürecek mi?
Evet, sahiden silip süpürecek.
Basılı gazetelerden başlayalım. Haberci
haberini bulacak, yazacak ve diyelim e-posta ya da benzeri
kanallarla gazetenin merkezine iletecek. Orada, gelen haberler,
köşe yazıları, fotoğraflar, karikatürler, yorumlar, analizler tek
tek değerlendirilecek, gazete sayfalarına dağıtılacak. O sayfalar
tek tek düzenlenecek. Ardından o sayfalar rotatif denen milyon
dolarlık ve bir odaya sığmayacak kadar büyük baskı aletlerine
takılacak. Kâğıt bobinleri dönecek, üstlerine mürekkeple o sayfalar
işlenecek. Sonra o gazeteler paketlenecek. Kamyonlara yüklenecek,
ana bayi, orta bayi, uç bayi denen duraklardan geçip
basılı gazetenizi aldığınız bakkala ya da gazete bayiine ulaşacak.
Habercinin haberini yazdığı andan gazetenin size ulaştığı ana kadar
ise neredeyse tam bir gün geçmiş
olacak.
Oysa aynı haber, haberci yazdıktan birkaç
saniye sonra “haber siteleri” dediğimiz, internet
üstünden yayın yapan elektronik gazeteler kanalıyla evinizdeki,
işyerinizdeki masanın üstünde duran bilgisayar ekranına
ulaşıyor.
Artık ne birkaç katlı gazete binalarına, ne
içinde çalışan yüzlerce kişiye, ne milyon dolarlık rotatiflerin
sıralandığı dev matbaa binalarına, ne tonlarca kâğıda gerek var.
Bir haberci, bir bilgisayar, onları saniyeler içinde derleyip
toparlayacak bir haber sitesi ve siz… Hepsi bu kadar.
***