31 Temmuz 1959’da kurulmuş olan ETA için söylenen şu söz çok
ünlüdür:
-ETA’yı kuran Franco’dur.
Gerçekten de, ETA’nın can bulmasına neden olan, İspanyol diktatörü
Franco’nun özellikle Bask ülkesi üzerinde daha da yoğunlaşan
zulmüdür.
Franco’nun zulmü sayesindedir ki, ETA İspanya içinde olduğu gibi,
bütün dünyada destek bulmuş, kuruluşun cinayet işleyen bir terör
örgütü olduğu bile neredeyse unutulmuştur.
Ama ne zaman ki, Franco’nun baskısı yok olmuş, Baskların talepleri
demokratik ortamda dile getirilip tartışılmaya koyulunmuş, ETA da
içeride ve dışarıdaki desteğini yitirip gerçek yüzüyle algılanmaya
başlanmıştır.
Örgütün militanlarından, Franco rejimi tarafından idama mahkûm
edilip son anda kurtulan, ama daha sonra teröre karşı tavır aldığı
için bu defa ETA tarafından ölüm cezasına
çarptırılan Mario Onaindia, ilk kez
cezaevinde, demokratik yollarla bir şeyler elde edilme olanağını
gördüğünde şiddeti sorgulamaya başladığını anlatıyordu.
***
1974’te, Öcalan tarafından kurulan ve
sesini on yıl sonra duyuran PKK için de şunları söylemek yanlış
olmasa gerek:
PKK’nin gelişmesini, yandaş bulmasını sağlayan 12 Eylül
ve Evren olmuştur.
Gerçekten de, Evren patronajındaki 12 Eylül’ün zulmü ve ünlü
Diyarbakır Cezaevi, PKK’ye katılımları sağlayan baş
etkenlerdir.