Alt kattakiler pişmiyor
70'lerin ısı yalıtım malzemesi reklamı. Devamı şöyleydi: Benim de
koşturmaktan ayaklarım şişmiyor.
70'lerin, 80'lerin, 90'ların efsane reklamlarını seyredin..
Reklamlar onar yıllık dilimler hâlinde tasnif edilse.. bunlar 70'li
yılların, bunlar 80'lerin, bunlar 90'ların vs.. Bu ülkeyi hiç
tanımayan birisi o reklamlara bakarak o dönemlerle ilgili akıl
yürütebilir.
980 tarihi bu ülke için bana göre önemli bir milat.
....
12 Eylül.. Biz darbe deyip geçiyoruz ama öyle sıradan bir olay
değil. O olaydan sonra içine kapalı 70 yıl geçiren ülke dışa
açıldı.. Ekonomisi dışarıya entegre edildi.
Paşalarım, sizler bu kararınızla böyle bir değişime vesile oldunuz,
denilseydi hayattayken hiçbiri tam olarak kastedilenin ne olduğunu
bilmezdi. Biz de 20-25 yıl bu açıdan bakamadık.
Bizim bildiğimiz neydi, kardeş kanı akıyordu, siyasiler terörü
durduramıyordu, ordu yönetime el koydu.
Bizden daha iyi anladığını düşündüklerimiz ne diyordu: Siyasi
iradeye müdahale.
Bugün bakınca nasıl görünüyor: Aslında siyasi-askerî ne kadar irade
varsa arka planda hepsi aynı kapıya çıkıyormuş.
Evren Paşa o günlerde bize çok dirayetli biri gibi görünüyordu. Her
şey onun iki dudağından çıkacak iki kelimeye muhtaçmış
zannediliyordu. Yıllar sonra ben şöyle bir kanaate vardım: Olup
bitenlerden nerede ise tamamıyla habersiz. Her şey onun adına
yapılıyor, seçenekler onun anlayabileceği hâle getiriliyor..
...
Burada şöyle saçma bir soruya da ihtiyaç var. Müdahale tarihinde
ergen olanlara bir projeksiyon yapılabilseydi..
Bakın ey ahali 12 Eylül Müdahalesi olmazsa sizi 30 yıl boyunca
böyle bir hayat.. Olursa şöyle bir hayat bekliyor.. Kararı siz
verin denilseydi, aman evlerden ırak siyasi irademize müdahale
etmeyin, denilir miydi? Denilmezdi.
Kardeş kardeşi vurdu da, asker sırf müdahale etmek için göz yumdu
da işi değil. O günün aktörlerinin çoğunluğu samimi.. Bir hinlik
yok. Önlerindeki tabloya bakarak bir hâl çaresi arıyorlar.
Gidişatın sebeblerine kafa yoran da yok. Ben o zamanlar çocuktum.
Bizim mahallede aklı erenlerin söylediği şuydu: Bu komünistler
vatanımızdan istiyor. Hepsini öldüre öldüre temizlersek vatan
tertemiz olur.. Öbür mahalle de tersini düşünüyormuş. Bizim
mahallede herkes komünistlere Sovyetlerin arka çıktığını
zannediyordu. Mitinglerde bile komünistler Moskova’ya diye
bağırılırdı. Zavallı biz. Sanki öyle olmadığını anladık da uyandık
mı?..