İnsanların genelde bütçeyi denkleştirme problemi var.
Hep şöyle zannedilir:
Aslında ben yağımla kavrulabilecek hâldeyim. Ama hesapta olmayan
bir açık oluştu, fasit daireye girdim.. Gelirimin önemli bir kısmı
borca gittiği için iki yakam bir araya gelmiyor. Ah şu açık bir
kapansa bir daha ne borç yaparım ne de böyle kıvranırım.
İstisnaları mutlaka vardır. Yani geliri zaruri harcamalara
yetmeyenler olabilir. Ama ekseriyetin açığı hep zaruri olmayan,
kontrolsüz masraflardan kaynaklanır.
Ben kalkıp kel fodul hâlimle şöyle yapın, böyle yapın diyecek hâlde
değilim. Nasıl yaparsanız yapın. Ama bir şeyi bilin ki, "ah şu açık
bir kapansa sonra yolum düzlük" hayali bir sonraki durağa kadar
sizi avutmaktan başka bir işe yaramaz.
Açık meselesi azlıktan çokluktan ziyade mizaçtan, hayat tarzından
kaynaklanır. Dün kendini kontrol edemeyen ertesi gün nasıl
etsin.
Dedemin böyle hâller için anlattığı bir hikâye vardı.
İbibik kuşları yuvalarını çok kirletirmiş. İhtiyaç olunca nerede
ise vidanjör hortumundan akıtır gibi boşaltır, üç beş günde
yuvalarını yaşanılamaz hâle getirirlermiş.
Bir gün yavru ibibikler annelerine, "Bu yuva çok kokuyor.. Başka
bir yere taşınalım" demişler.
Hazırlık yapılmış, yeni yuva yeri bulunmuş, taşınmışlar..
Bir müddet sonra yavrulardan yine aynı talep gelmiş:
"Anne bu yuva çok kokuyor, taşınalım."
Taşınmışlar.
Bir müddet sonra yavrulardan yine aynı talep gelince anne itiraz
etmiş:
"Gelin vazgeçin bu sevdadan.. Siz de bu kıç olduğu müddetçe nereye
gitseniz üç gün sonra kokmaya başlar..."
...
Ben uzman tavsiyelerine meftunum. Yılda iki defa çıkarlar.
Bir karda kışta.. Karda araba nasıl kullanılır tavsiyesi:
Zincirsiz çıkmayın.. Ani fren yapmayın.. Direksiyonu aniden
kırmayın, derler.
Bir de aşırı sıcaklarda;
Tuzlu ayran için.. Yağlı yemeyin, gündüz 11 ila 15 arasında mecbur
kalmadıkça sokağa çıkmayın, gibi.
Çok da faydalı olur.
Aile bütçesi ve açık gedikleri için neden yılda bir iki defa
konuşan uzman yok.
Tüketici dernekleri, "Kredi kartı bir ödeme aracıdır. Kredilendirme
aracı değildir" diyor, anlaşılmıyor.
Olmayan parayı harcamayın, diyorlar anlaşılmıyor.
Karlı buzlu yollarda aniden frene basmayın gibi anlaşılır ve veciz
tavsiyelere ihtiyaç var.
Yoksa bu açık ömür boyu devam eder.