15 Temmuz darbe girişiminin ardından TSK'da yeniden yapılanmaya
gidilip, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlıkları Milli
Savunma Bakanlığı'na bağlandı.
Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, kuvvet komutanlıklarının askerlik
görevi, harbe hazırlık gibi konularda Genelkurmay’a; lojistik ve
tedarik hizmetleri açısından da Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı
olacağını anlattı. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, Hürriyet’in
sorularını şöyle yanıtladı:
98 ÜLKEDE 217 GİRİŞİM OLMUŞ
- Kuvvet komutanlıklarını Milli Savunma’ya bağlamaya neden gerek
duydunuz?
Güç temerküzü olunca sonunda darbe oluyor. Gücün tek elde
toplandığı 98 ülkede silahlı 217 darbe girişimi olmuş. Bunu gören
demokratik ülkeler gücü dengelemişler. Güç bir yerde toplanınca
haliyle, Genelkurmay Başkanı ‘Ben ne desem o olur’, kuvvet komutanı
‘Ben ne talimat verirsem öyle olur’ diye düşünür. Biz Kuvvet
komutanlıklarının Milli Savunma Bakanlığı’na bağlanması sürecinde
demokratik ülkelerdeki yapılanmayı inceledik. ABD’de üç kuvvet var.
Kuzey Komutanlığı, Güney Komutanlığı, Merkez Komutanlığı, Asya
Pasifik ve Afrika Komutanlığı var. Bunlar ABD başkanına bağlı.
Başkan doğrudan bilgi alıp talimat verebiliyor. Neden? Bir
hareketlilik olursa başkan olarak haberim olabilsin, ben talimat
verebileyim diye. Bizde ordunun yapılanması Prusya modeli olarak
Almanlardan alınmış. Ama Almanlar daha sonra bu sistemi
değiştirmiş, biz hâlâ muhafaza ediyoruz. Almanya’da Genelkurmay
Başkanı ve kuvvet komutanlıkları Milli Savunma Bakanı’na bağlı.
Sadece Deniz kuvvetleri komutanı direkt başbakana bağlı. Almanlar
bu sistemi değiştirmiş. Neden? Darbe tecrübesinden dolayı.
- Kuvvet komutanlıklarının Milli Savunma’yla ve Genelkurmay’la
çalışmalarını nasıl düzenleyeceksiniz?
Kuvvet komutanlıkları hangi noktadan Milli Savunma Bakanı’na bağlı
olacak, hangi noktadan Genelkurmay’a bağlı olacak, bunlar ikincil
mevzuatla belirlenecek. Kuvvet komutanlıkları askerin eğitimi,
askerin harp hazırlıkları ve savaş gibi asli görevleri açısından
Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı olacak. Askerin lojistik
hizmetleri, tedarik gibi konularda ise Milli Savunma Bakanlığı’na
bağlı olacaklar.