ORDU'da, üreticiden 12 liraya satın alınan kabuklu fındık,
fabrikada kavrulup, işlendikten sonra perakendeciler ve
kuruyemişçilerde kilogramı 60 liranın üzerinde satılıyor. Türkiye
Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu üyesi Arslan Soydan,
"Üreticiden alınan fındık ile raftaki fındık arasında
büyük fiyat farkı var" dedi.
Türkiye'de, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 78'i,
ihracatının ise yüzde 76'sı yapılırken, 100'den fazla ülkeye
fındık ihraç edilerek, 2,5 milyar dolara yakın döviz girdisi
sağlanıyor. Geçen sezon Toprak Mahsulleri Ofisi'nce (TMO)
serbest piyasada 9 liraya kadar düşen fındığa müdahale edilmesiyle
fiyatlar, 10 liranın üzerinde seyretti. TMO tarafından henüz fındık
alımına başlanılmazken, sezon başında serbest piyasada 13
lira olan fiyatlar ise 12 liraya kadar geriledi.
Fındık, serbest piyasada üreticiden maliyetin altında satın
alınırken, fabrikada işlenip, kavrulduktan sonra iç piyasada 60
liranın üzerinde satışa sunuluyor.
TZOB Yönetim Kurulu üyesi Arslan Soydan, fındık hasadı
başında ve sonunda TMO tarafından piyasaya girilerek,
müdahale alımında bulunulmasını, en az 15 lira fiyat açıklamasını
istediklerini söyledi. Soydan, "Maalesef bu, olmadı. 15 liranın
altında fındık satışı yapan üreticinin zararı büyük. Üreticinin
satışı ile rafta işlenmiş fındık arasında da büyük fark var. Bunu
her yıl gündeme getirip, söylüyoruz; ama döviz artışıyla birlikte
bu fark sürekli artıyor. Nedense üreticinin fındığı
artmıyor" diye konuştu.
'FINDIK ASLA KAYBETTİRMİYOR'
Fındıkta her yıl devlet müdahalesi olması gerektiğini, 2- 2,5
milyar dolar döviz girdisiyle fındığın önemli ihracat ürünü
olduğunu da belirten Arslan Soydan, şunları kaydetti:
"Üreticiden alınan fiyatla raftaki fındık arasında büyük fiyat
farkı var. Üreticinin mağdur olduğu yerde alıcıların daha şeffaf,
daha karlı bir ortam olduğu açıkça ortaya çıkacaktır. Dövizin
yükselmesi üreticiye yansımamıştır. Dövizin yükselmesi fındığı alan
sektör içindeki taraflara yansımaktadır. Bunu da raflarda
görüyoruz. Üretici de 'Raflarda fındık fiyatları yüksek, neden
bizim elimizdeki fındık fiyatları düşük?' diyor. Serbest
piyasa koşulları fındıkta aslında işlemiyor. Artık her yıl devlet
müdahalesi olmalı. Artık devlet fındığın içinde olmalı. Fındık bir
ihracat ürünü. Yüzde 75- 80'inin ihracatını yapıyoruz. Yüzde 75'ini
de biz üretiyoruz. Yılda 2- 2,5 milyar dolar döviz girdimiz var.
Fındık asla kaybettirmiyor. O nedenle devlet fındığa müdahale
ettiğinde her zaman kazanacaktır. Ülke kazanacaktır, üretici
kazanacaktır. Fındık sektörü aslında 15 liralık fiyatla da
rahatlayacaktır. Bugünkü fındık fiyatlarından sektörün bazı
kesimleri de memnun değil, üretici de memnun değil; ama en az 15
lira fiyat, sektörün tamamını rahatlatacaktır."