Ankete inanma anketsiz de kalma

En çok Anabasis’in “On binlerin dönüşü” kitabında dikkatimi çekmişti. İki bin beş yüz sene önceki Anadolu’nun nasıl bir yer olduğunu merak edenlere tavsiye ederim.

Ne çekti dikkatimi?

Fal.

Eski Yunanlılar, önemli bir konuda karar vermeden önce hayvan kesip bağırsaklarına bakıyorlar.

Bağırsakların nesine baktıkları kitapta yazmıyor. Ama bağırsakların kararına itibar ediliyor.

İnsanlar meraklı varlıklar.

Yarın ne olacak?

Kazanacak mıyız, kaybedecek miyiz?

Seviyor mu, sevmiyor mu?

Bunları anlayabilmek için varlıkla, varoluşla alakalı lüzumlu-lüzumsuz bağıntılar tahayyül ederek meraklarını gidermeye çalışıyorlar.

Fal işleri, malumunuz, günümüzde de devam ediyor.

Futbol kulüpleri bile fal müessesesine başvuruyor.

Sorguladığın zaman, ‘fala inanma, falsız da kalma’ diyorlar.

Siyasette var mıdır böyle şeyler?

Mesela, CHP lideri Kılıçdaroğlu fal baktırıyor mudur?

(Devlet Bey’in rakamlar arasındaki ilişkilere dayanarak siyasi öngörülerde bulunduğunu hatırlıyorum. Bugünlerde daha gerçekçi davranıyor.)

İnsanların içindeki merak zapt edilir bir şey değildir.

Ne olacak?

Seçimde ne kadar oy alacağız?

Referandum evet mi çıkacak, hayır mı?

Falın yerine faldan daha tutarlı, daha akla yakın bir yöntem kullanırsınız.

Anket yaparsınız.

Anketler doğruyu mu söyler?

Eğer en isabetli anket metodunu hilesiz hurdasız kullanırsanız,  anketçilerin tabirleriyle ‘örneklem’lerinizi, köy-kent dağılımını, tercih ettiğiniz şehirleri isabetle belirlerseniz seçimin neticesinden evvelki en doğru verileri elde edebilirsiniz.

Fakat bir tecrübemiz var.

Ciddi şirketler bile çok fena yanılabiliyor. Mesela 1 Kasım seçimlerinde Konda yüzde 7 yanılmıştı. Sonar’ın ‘sapma’sı ise yüzde 9’u bulmuştu.

Aynı şirketlerin daha isabetli sonuçlar bulduğu seçimler de oldu şüphesiz.

Yine her seçimde bazen bir, bazen birden fazla şirket yüzde yüze yakın isabet kaydetti.

Anket şirketleri arasında son seçimin galibi AG’ydi. AK Parti’nin yüzde 49,5 oy aldığı 1 Kasım’da AG’nin tahmini yüzde 47.2’ydi.

Bugünlerde referandum anketleri tedavüle girdi.

Kimi ‘hayır’ çıkarmış, kimi ‘evet.’

Aradaki makas yüzde 20’yi aşıyor.