Havasına, suyuna, taşına ve marşına...

Fransız düşünür Jean-Jacques Rousseau (Cenevre’de doğumundan bir yıl önce babası Topkapı Sarayı’nda saat tamiricisi olarak çalışmaktaydı) 1752 yılında kendisini eğlendirmek için ‘Köyün Kahini’ adlı bir opera yazdı. Ama nedense New York’ta 400 kez sahnelenen bu opera Türkiye’de ilk defa 2012 yılında sahnelenebildi. Bu uzun gecikme belki de bir gerçeğin ortaya çıkmaması içindi. Çünkü operada sevgilisi Colin kendisini terk etti diye ağlayıp, sızlayan Collete, “J’ai perdu mon serviteur/ J’ai perdu tout mon bonheur” yani “Bendemi kaybettim/Tüm mutluluğumu kaybettim” diye başladığında Türk dinleyicilerin kulağına çok tanıdık bir melodi çalınabilirdi. Cemal Reşit Rey’in Cumhuriyet’in 10’uncu yılı için bestelediği marşın girişine Rousseau’nun Köyün Kâhini operasının bu bölümü epey benzemekteydi. Ama bu benzerlik o yıllarda müsikişinas bir tabib siyasetçi olan Bursa milletvekili Osman Şevki Bey’in kulağından kaçamamıştı. Marşın Rousseau’nun Köyün Kahini’nin girişinden çalıntı olduğunu fark edip Meclis’te dile getiren Osman Şevki Bey, bu konuda uzun yıllar makaleler yazdı, gazetelere konuştu. Ama iddialar karşısında hep sessiz kalan Cemal Reşit Rey’den “O eserin bir notasını dahi dinlemedim” den başka cevap gelmedi. *** Osman Şevki Bey’in (Uludağ) peşine takıldığı tek marş 10. Yıl Marşı da değildi.