Kitab, sünnet, icmâ ve kıyâs

“Usûl-i Pezdevî”de buyuruluyor ki: Şer’î ilimlerin kaynağı kitab, sünnet, icmâ ve bunlardan istinbât olunan (çıkarılan) kıyâstır...

Fahrülislâm Pezdevî hazretleri Mâverâünnehir’de yetişen Hanefî fıkıh âlimlerindendir. 400 (m. 1009) yılları civarında İran’ın Pezde şehrinde doğdu. 482 (m. 1089) senesinde Keş denilen yerde vefât etti. Semerkand’da defnedildi. Usûl-ı fıkha dâir yazdığı ve “Usûl-i Pezdevî” adıyle  bilinen çok kıymetli bir kitabı, bütün İslâm ülkelerinde muteber, mutemed bir eserdir.

Bu kitapta buyuruyor ki:

“Şer’î ilimlerin kaynağı Kitab, Sünnet, İcmâ ve bunlardan istinbât olunan (çıkarılan) 'Kıyâs’tır.

Kitap: Allahü teâlâ tarafından, Cebrâil isminde bir melek vâsıtasıyle Muhammed aleyhisselâma Kureyş kabilesinin lügati, dili ile vahyedilen Kur’ân-ı kerîmdir. Kur’ân-ı kerîmin kelimeleri Arabçadır. Fakat bu kelimeleri yan yana dizen Allahü teâlâdır. Bu Arabî kelimeler, Allahü teâlâ tarafından dizilmiş olarak âyet hâline gelmiştir. Cebrâil aleyhisselâm, bu âyetleri, bu kelimelerle ve bu harflerle okumuş, Muhammed aleyhisselâm da mübarek kulakları ile işiterek, ezberlemiş ve hemen Eshâbına okumuştur.

Sünnet: Dinde takip edilen yola denir. Resûlullah efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) kendiliğinden yaptığı ve kaçındığı şeylerdir. Resûlullahın sözleri, yaptıkları ve başkalarının yaptığını görüp beğendiği için menetmediği, yasak olduğunu bildirmediği şeylerdir