Hiç istemediğiniz birisi seçilirse

AVRUPA İnsan Hakları Mahkemesi’nin eski Türk yargıcı Rıza Türmen, geçen gün t24.com.tr’de “10 Soruda Anayasa Değerlendirme Rehberi” başlıklı bir yazı yazdı.
Yazısında Alman hukukçu Schmitt’in anayasalar arasında yaptığı bir ayrımdan söz ediyor.

Schmitt, anayasaları “diktatörlüğe dayanıklı, diktatörlüğe dayanıksız” diye ikiye ayırıyor.

Normal bir politikacı, yola “diktatör olacağım” diye çıkmaz, bunu biliyoruz.

Bugün dünya yüzünde “diktatör” diye bildiğimiz politikacılara sorsak, bunu zaten reddederler.

Bizim ülkemizde de kimsenin böyle açık bir talebi olacağını düşünmüyorum.

Ama eline geçirdiği yetkileri kullanması, böyle bir sonuç doğurabilir. Bunu önleyecek olan şey Anayasa’nın çerçevesini çizdiği düzendir.

Referanduma götürülen Anayasa değişikliği ile, bir “tek adam”, Cumhurbaşkanı olarak yürütme gücünün başında olacak.

Partisinin genel başkanı ve TBMM Grup Başkanı olarak da iktidar partisi çoğunluğu üzerinden Meclis’in de başında olacak.

Anayasa Mahkemesi üyelerini, Hâkimler Kurulu ile Savcılar Kurulu üyelerini tek başına seçecek.

Onun seçtiği kurul üyeleri, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay gibi yüksek yargı yargıçlarını, normal mahkeme yargıçlarını ve savcılarını seçecek.

Böylece, o tek kişi, yargının da başında olacak.

Bir kişinin hem yürütmeyi, hem yasamayı, hem de yargıyı kontrol ettiği düzene “otokrasi” diyoruz.

“Otokrasi” kelimesi, eski Yunancadan, “otokrates” kelimesinden geliyor.

“Autos: Kendi” ve “Krates: Güçlü” sözcüklerinden üretilmiş bileşik bir kelime.

Otokrat, Türkçede “Tek başına iktidar gücü kullanan kimse” anlamına geliyor.

Anayasa değişikliği onaylanırsa, 2019’da yapılacak seçimde kimin seçileceğini bugünden bilmiyoruz.

Ama bildiğimiz şey şu ki, bu yetkilerle, kim seçilirse seçilsin, bir otokrat yaratmış olacağız.