İzzetbegoviç ve Topçu

Çoğumuz gibi ben de epeydir farkındaydım, rahmetli İzzetbegoviç ve rahmetli Topçu arasındaki benzerlik noktalarının. Daha önce başkaları yaptılar mı bilmiyorum ama Hece Dergisi'nin “Bilgemiz Aliya İzzetbegoviç” özel sayısında Mehmet Fatih Birgül Hoca'nın yazısı, münhasıran bu benzerliğe odaklanan ilk çalışmaydı. Aynı dergide Muhammet Enes Kala Hoca'nın İzzetbegoviç ve Sartre'ın özgürlük anlayışlarını kıyasladığı yazı da rahmetli Topçu'dan bir alıntıyla bitiyordu.

İzzetbegoviç ve Topçu'nun benzerlik gösterdiği noktalara ilişkin yapılacak değerlendirmeler, bizi bir anda çok yüksek noktalara sıçratabilir. Bu benzerlik araştırmaları, son dönem İslam düşünce dünyasında öne çıkan başka münevverleri de, mesela merhum Ali Şeriati'yi de kapsayabilir. İzzetbegoviç'in “Doğu ve Batı Arasındaki İslam”ı, Topçu'nun “İsyan Ahlakı” (ve Şeriati'nin “İnsanın Dört Zindanı”) arasındaki en göze çarpan benzerlik, “özgürlük”, “irade” ve “sorumluluk” vurgusudur. Batı düşünce dünyasına da aşina olan bu düşünürler arasındaki benzerliğin, onların beslendiği batılı düşünce kaynaklarının ortak oluşu olduğu ileri sürülebilir.